Koran jest nieuporządkowanym zbiorem luźnych myśli? Budowa sury al Bakarat

Laiccy badacze Koranu często wracają uwagę na nieuporządkowanie jego treści. Wydarzenia przedstawione w Koranie nie mają kolejności chronologicznej, a nawet  zdarza się często, że kolejne ich fragmenty pojawiają się w różnych miejscach Księgi. Kolejność wersów jest według nich przypadkowa i  nie posiada wyraźnej logiki. Za jeden z klasycznych przykładów takiego bałaganu uznają najdłuższą surę Koranu – al Bakarat.

Przyjrzyjmy się razem budowie tej sury.

TEMAT I. Hipokryci.

Pierwszym tematem jaki porusza sura Krowy jest kwestia podziału ludzi na wierzących, niewierzących i hipokrytów.

Wierzący:

2:2	To jest Księga - nie ma, co do tego żadnej wątpliwości - droga prosta dla bogobojnych;
2:3	Dla tych, którzy wierzą w to, co skryte, którzy odprawiają modlitwę i rozdają z tego, w co ich zaopatrzyliśmy;

Niewierzący:

2:6	Zaprawdę, tym, którzy nie wierzą, jest wszystko jedno, czy ty ich ostrzegasz, czy nie ostrzegasz, oni i tak nie uwierzą.
2:7	Bóg nałożył pieczęć na ich serca i na ich słuch, a na ich oczach położył zasłonę. Dla nich kara będzie straszna.

Hipokryci:

2:8	Wśród nich są tacy, którzy mówią: "Wierzymy w Boga i w Dzień Ostatni!" Lecz oni wcale nie są wierzącymi.
2:9	Oni usiłują oszukać Boga i tych, którzy wierzą, lecz oszukują tylko siebie samych; oni tego nie pojmują.

Ostatnim tematem jaki porusza sura al Bakarat jest dua, którą ludzie powinni robić, aby uzyskać wybaczenie za bycie hipokrytą. Ludzie, którzy zapominają i grzeszą posiadają bowiem  według tego co znajdziemy w Koranie cechy hipokrytów.

2:286

… Panie nasz! Nie bierz nam za złe, jeśli zapomnieliśmy lub jeśli zgrzeszyliśmy! Panie nasz

Ostatni i pierwszy temat sury są ze sobą powiązane.  Myśl o byciu wierzącym, niewierzącym i hipokrytą otwiera i zamyka rozdział.

TEMAT II. Chciwość.

Drugim tematem poruszanym w surze jest prorok Adam pzN. Jaki był powód tego, że Adam pzN oraz jego żona zostali wygnani z raju? Chciwość. Czy raj w którym przebywał Adam pzN był większy od ziemi? Zapewne tak. Czy w koranicznych opisach raju nie jest on przedstawiony jako kraina bujnie porośnięta drzewami? W przeważającej części tak. Ile drzew może być w taju? Niewyobrażalna ilość. Z ilu drzew nie wolno było jeść człowiekowi? Tylko z jednego. Czy to nie chciwość? Szatan kieruje ludzmi tak, że pomimo tego, że mają wszystkie drzewa raju, wszystkie owoce raju, wszystkie łąki i rzeki raju, to jedno drzewo jest tym, którego nie mogą sobie odpuścić. Drugi temat, który porusza sura al Bakarat jest tematem chciwości.

Przejdźmy teraz na koniec sury. Drugim od końca tematem rozdziału jest wydawanie majątku na drodze Boga oraz prowadzeniu biznesu. W uproszczeniu Bóg w tym miejscu poucza ludzi, że najlepszym co mogą zrobić ze swoim majątkiem jest wydanie go na drodze Boga. Najgorszym co mogą zrobić to angażować się w sprawy związane z „ribą” – lichwą. Zaś pomiędzy tymi dwoma czynami jest sprawa na którą pozwala i udziela w tej kwestii rad: pomnażanie swojego majątku, prowadzenie biznesu. Bóg uczy nas jak prowadzić biznes uczciwie. Jeśli przeanalizujemy temat majątku i tego co należy, można i nie wolno z nim robić, dojdziemy do wniosku, że rady te są tak naprawdę ustanowione po to, aby człowiek umiał kontrolować swoją chciwość. Dlaczego ludzie używają lichwy? Z powodu chciwości. Dlaczego oszukują w biznesie? Z powodu chciwości. Dlaczego mimo, że posiadają majątek nie chcą się nim dzielić z biednymi? Z powodu chciwości. Tak, wiec drugi temat sury i drugi od końca temat sury dotyczą tego samego – chciwości.

TEMAT III. Łamanie nakazów Boga.

Trzecim tematem, który porusza sura jest historia Izraelczyków. Opowiada o przykazaniach jakie dostali oraz przypomina historię wybawienia ich z niewoli Faraona. Następnie przywołuje postać proroka Mojżesza – pzN. Całość narracji o Izraelczykach w tej surze ma konstrukcję polegającą na tym, że najpierw przypominamy sobie szereg nakazów jakie zostały im zesłane np.

2:40	O synowie Izraela! Wspominajcie Moje dobrodziejstwa, którymi was obdarzyłem, i wypełniajcie wiernie Moje przymierze, wtedy i Ja będę wypełniał wasze przymierze. I bójcie się Mnie!
2:42	I nie ubierajcie prawdy w fałsz! I nie ukrywajcie prawdy, skoro przecież wiecie!
2:43	Odprawiajcie modlitwę i dawajcie jałmużnę; skłaniajcie się z tymi, którzy się skłaniają!

A następnie przypomniane jest jak Izraelczycy nakazy te łamali.

2:54	Powiedział Mojżesz do swego ludu: "O ludu mój!.Wyrządziliście niesprawiedliwość sami sobie, wybierając cielca. Nawróćcie się więc do waszego Stwórcy, i zabijajcie się! Tak będzie dla was lepiej w obliczu waszego Stwórcy, i On się ku wam nawróci. Zaprawdę, On jest Przebaczający, Litościwy!"
2:55	Kiedy powiedzieliście: "O Mojżeszu! My ci nie uwierzymy, dopóki nie zobaczymy Boga na jawie." Wtedy poraził was piorun na oczach wszystkich.

2:211

Zapytaj synów Izraela, jak wiele jasnych znaków im daliśmy? A jeśli kto zamienia dobrodziejstwo Boga, kiedy już ono spłynęło na niego... zaprawdę, Bóg jest straszny w karaniu!

Trzecim tematem od końca sury Bakarat jest seria nakazów jakie Bóg daje muzułmanom. Są to regulacje bardzo różne, dotyczące m.in. rozwodów, pielgrzymki, postu, jedzenia. Ta część sury jest bardzo długa.

2:151

Posłaliśmy wam Posłańca z was samych: on recytuje wam Nasze znaki; on was oczyszcza; on was naucza Księgi i mądrości; i on uczy was tego, czego nie wiedzieliście.

Ten fragment traktuje także o tym, że tak samo jak Żydzi złamali przykazania dane im od Boga, tak samo robią to muzułmanie.

2:165

A wśród ludzi są tacy, którzy sobie biorą, poza Bogiem, Jemu równych, miłując ich, jak się miłuje Boga. Ale ci, którzy wierzą; są gorliwsi w miłości do Boga. O, gdyby ci, którzy czynią niesprawiedliwość, mogli wiedzieć, kiedy zobaczą karę, że moc należy w całości do Boga i że Bóg jest straszny w karaniu!

Nawet forma gramatyczna użyta w obydwu tych opowieściach świadczy o porównywalności tych historii. Bóg testował Żydów, a teraz będzie testował „was”. Wśród Żydów i wśród muzułmanów znajdują się ci, którzy złamią w straszny sposób przymierze z Bogiem i zostaną ukarani.  Trzeci od "góry" wątek sury wspominający Żydów i trzeci od "dołu" wątek wspominający muzułmanów mówi o przymierzu z Bogiem, które jest łamane. 

Bóg pokazuje także związek pomiędzy muzułmanami i wyznawcami judaizmu. Po środku tych dwóch historii nawiązuje do tego, że przymierze, które zawarł z Żydami jest początkiem tego samego monoteistycznego przymierza, które chce teraz zawrzeć z ludźmi przez Koran.  Mojżesz, Abraham (pzN)  są prorokami muzułmanów. To jedna religia.

2:136

Powiedzcie: "My wierzymy w Boga i w to, co nam zostało zesłane, i w to, co zostało zesłane Abrahamowi, Isma`ilowi i Izaakowi, Jakubowi i pokoleniom; i w to, co zostało dane prorokom od ich Pana. My nie robimy żadnej różnicy między nimi i poddajemy się Jemu całkowicie."

TEMAT IV. To co nas łączy.

Co mamy w okolicy środka sury?  Historię Kaby. Kto zbudował sanktuarium al Kaby?  Abraham (pzN) - postać, które jest pośrodku historii obydwu tych grup – muzułmanów i Żydów, postać, która jest prorok obydwu tych grup -  Żydów i muzułmanów, postać, która jest pośrodku sury al Bakarat.

Kaba staje się tym samym kierunkiem modlitwy muzułmanów, którzy do tego momentu modlili się tak jak ich monoteistyczni bracia Żydzi – w kierunku Jerozolimy.

2:125

I oto uczyniliśmy ten Dom miejscem nawiedzania i miejscem bezpiecznym. I weźcie sobie jako miejsce modlitwy stację Abrahama. Zawarliśmy przymierze z Abrahamem i Isma`ilem: "Oczyśćcie Mój Dom dla odprawiających okrążenia, dla tych, którzy pozostają w medytacji, i dla tych, którzy się pochylają i wybijają pokłony."

TEMAT V. Muzułmanie

Ile mamy ajatów (wersów) w surze al Bakarat? 286. Podzielmy tą liczbę na pół. 286 podzielić na dwa to 143. Co znajduje się w dokładnie środkowym wersecie sury? Muzułmanie zaś zostają nazwani przez Boga ludem środka.

2:143

W ten sposób My uczyniliśmy was narodem znajdującym się pośrodku, abyście byli świadkami dla ludzi i aby' Posłaniec był świadkiem dla was. My ustanowiliśmy kierunek, którego ty się trzymałeś tylko po to, abyśmy mogli wiedzieć, kto postępuje za Posłańcem, a kto odwraca się na piętach. I to jest dla wszystkich wielka próba, lecz nie dla tych, których poprowadził Bóg drogą prostą. A Bóg nigdy nie zagubi waszej wiary. Zaprawdę, Bóg jest dla ludzi dobrotliwy, litościwy!

My muzułmanie zostajemy nazwani 

narodem znajdującym się pośrodku, 

dokładnie w środku sury al Bakarat!

Układ tematów poruszanych w surze stanowi pewne lustrzane odbicie.

I. Bycie wierzącym, a hipokrytą

II. Chciwość

III. Kaba

IV. Muzułmanie ludem środka

III. Kaba

II. Chciwość

I. Bycie wierzącym, a hipokrytą

A zachodni uczeni mówią, że Koran nie jest logicznie zorganizowany! Że jest zbiorem rzuconych w przestrzeń, luźnych rozmyślań, nakazów, historii.

Na koniec przypomnijmy sobie ostatni werset sury al Bakarat. Przepiękny i cudowny. Jeden z moich ulubionych:

2:286

Bóg nie nakłada na duszę niczego więcej nad jej możliwości. Dla niej będzie to, co dla siebie zyskała; i przeciwko niej będzie to, co ona zyskała! Panie nasz! Nie bierz nam za złe, jeśli zapomnieliśmy lub jeśli zgrzeszyliśmy! Panie nasz! Nie nakładaj na nas ciężaru, jak nałożyłeś na tych, którzy byli przed nami! Panie nasz! Nie nakładaj na nas tego, czego my nie jesteśmy w stanie unieść! Odpuść nam, przebacz nam i zmiłuj się nad nami! Ty jesteś naszym Panem! Dopomóż nam przeciw ludowi niewiernych!

Siostra B.